Việc lựa chọn máy bơm phù hợp là một trong những yếu tố quan trọng nhất, quyết định hiệu suất, độ bền và chi phí vận hành của cả một hệ thống. Tuy nhiên, nhiều người vẫn mắc phải những sai lầm phổ biến, dẫn đến hao phí điện năng, giảm tuổi thọ thiết bị và thậm chí là hư hỏng nặng.
Một chiếc máy bơm được chọn đúng sẽ giúp:
Vậy đâu là những lỗi sai thường gặp khi chọn máy bơm và làm thế nào để tránh?
Đây là lỗi phổ biến nhất.
Giải pháp: Hãy xem xét kỹ nhu cầu sử dụng thực tế và dự đoán những thay đổi trong tương lai. Nếu không chắc chắn, bạn có thể chọn bơm nhỏ hơn và kết hợp thêm biến tần để điều chỉnh lưu lượng khi cần.
Mỗi loại chất lỏng cần một loại vật liệu bơm chuyên dụng. Sử dụng bơm làm từ vật liệu không phù hợp với hóa chất sẽ khiến các chi tiết bị ăn mòn, giòn, nứt vỡ hoặc thậm chí là tan rã.
Lưu ý: Cần xem xét nồng độ, nhiệt độ của hóa chất và cả các loại chất tẩy rửa có thể được dùng. Đừng tin vào khái niệm "bơm dùng cho mọi hóa chất" vì thực tế không có loại bơm nào như vậy.
Nếu bơm chất lỏng có bùn, cát hoặc các hạt rắn, việc sử dụng bơm thông thường sẽ nhanh chóng làm hỏng thiết bị. Cần chọn loại bơm được thiết kế đặc biệt cho chất lỏng mài mòn, có thể xử lý được kích thước và nồng độ hạt rắn cụ thể.
Khi máy bơm chạy ở tốc độ thấp (tần số dưới 35Hz), quạt làm mát của động cơ cũng quay chậm, dẫn đến hiện tượng quá nhiệt. Nếu bạn cần chạy bơm ở tốc độ thấp liên tục, hãy trang bị thêm quạt làm mát bổ sung để đảm bảo động cơ hoạt động ổn định.
Đối với các hệ thống yêu cầu hoạt động liên tục, áp suất cao hoặc trong môi trường khắc nghiệt, bạn cần chọn loại bơm được thiết kế "nặng" (heavy-duty). Những loại bơm này thường có thêm ổ bi, thiết kế chống rung và dư tải để tăng độ bền. Việc dùng bơm thông thường cho các ứng dụng này sẽ làm bơm nhanh hỏng và tốn chi phí bảo trì.
NPSH (Net Positive Suction Head) là áp suất hút tối thiểu mà bơm cần để hoạt động mà không bị xâm thực.
Giải pháp: Tăng đường kính ống hút, giảm nhiệt độ chất lỏng hoặc tăng mức nước trong bồn chứa để tăng NPSHA.
Độ nhớt của chất lỏng thay đổi theo nhiệt độ và thành phần. Ví dụ, dầu mỡ, chất béo có độ nhớt cao hơn nhiều vào mùa đông so với mùa hè. Nếu không tính trước, bơm có thể không cung cấp đủ lưu lượng và áp suất khi cần.
Với các chất lỏng có hạt, thực phẩm cần giữ nguyên cấu trúc (như hạt trái cây trong nước ép), việc chọn sai loại bơm có thể làm nát hoặc biến chất sản phẩm. Cần chọn loại bơm có thiết kế đặc biệt để bảo toàn cấu trúc của chất rắn và các chất lỏng nhạy với lực cắt (shear).
Một chiếc bơm giá rẻ ban đầu có thể có chi phí vận hành, bảo trì, và phụ tùng thay thế rất cao. Hãy tính toán chi phí vòng đời (life-cycle cost) của bơm, bao gồm chi phí điện năng, bảo trì và thời gian dừng máy, để có quyết định đúng đắn.
Nhiều người chọn đường ống trước, rồi mới chọn bơm. Điều này dễ dẫn đến các sự cố như xâm thực, giảm lưu lượng và tăng điện năng tiêu thụ. Quy trình đúng là chọn bơm trước, sau đó thiết kế đường ống phù hợp với yêu cầu của bơm.
Nếu nhiệt độ chất lỏng quá cao hoặc quá thấp so với khả năng của bơm, vật liệu bơm có thể bị biến dạng, chảy hoặc nứt vỡ. Sự thay đổi nhiệt độ đột ngột cũng ảnh hưởng đến độ nhớt và chỉ số NPSH, gây ra các sự cố không mong muốn trong quá trình vận hành.
Việc chọn đúng loại máy bơm ngay từ đầu sẽ giúp bạn tiết kiệm năng lượng, kéo dài tuổi thọ thiết bị và đảm bảo hệ thống hoạt động tin cậy. Để tránh những sai lầm tốn kém, hãy tham khảo ý kiến của các chuyên gia hoặc nhà cung cấp uy tín ngay từ giai đoạn thiết kế.